การสร้างอนุสาวรีย์สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เป็นความปรารถนาอันแรงกล้าของชาวบ้านสมเด็จเจ้าพระยามานานปี ตั้งแต่สมัยอาจารย์จรูญ มิลินทร์ เป็นผู้อำนวยการสมาคมศิษย์เก่าบ้านสมเด็จฯ โครงการสร้างอนุสาวรีย์เริ่มเป็นรูปธรรมชัดเจนและเป็นความจริงขึ้นเมื่อปี ๒๕๑๘ กล่าวคือมี อาจารย์รวม ๗ ท่าน คือ อาจารย์ภาณุ คุณโลกยะ อาจารย์จรัญ คุ้มมั่น อาจารย์วีระเดช โพธิ์กระจ่าง
อาจารย์กิจจา วาจาสัจ อาจารย์ธีรธรรม บัวเจริญ อาจารย์นิเทศ นรพัลลภ และอาจารย์กลอยใจ โสภณปาล ได้ทำบันทึกความดำริที่จะสร้างอนุสาวรีย์สมเด็จเจ้าพระยาฯ เสนอต่อวิทยาลัยครูบ้านสมเด็จเจ้าพระยา (ชื่อในสมัยนั้น) และวิทยาลัยฯ นำเรื่องปรึกษาสภาวิทยาลัย สภาคณาจารย์ และกรรมการสมาคมศิษย์เก่าบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ปรากฏว่ากรรมการทั้ง ๓ องค์กรเห็นชอบในหลักการ ในที่สุดการสร้างอนุสาวรีย์สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ก็ประสบความสำเร็จอย่างเรียบร้อยและรวดเร็วเกินความคาดหมายบรรลุวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ คือ
๑. เพื่อเป็นเครื่องน้อมรำลึกถึงสมเด็จเจ้าพระยาฯ ผู้มีพระคุณต่อสถานศึกษาแห่งนี้ที่ได้ถือกำเนิดขึ้นในนิวาสสถานของท่าน อันเป็นสถานที่ซึ่งเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ ผู้เป็นบุตรของสมเด็จเจ้าพระยาฯ
ได้น้อมเกล้าฯ ถวายแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อทรงใช้เป็นโรงเรียนอบรมสั่งสอนวิทยากรกอปรที่มีชื่อเรียกเกี่ยวเนื่องในประวัติเดิมว่า “บ้านสมเด็จเจ้าพระยาฯ” อีกด้วย
๒. เพื่อเทิดทูนและเผยแพร่เกียรติประวัติสมเด็จเจ้าพระยาฯ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นอัครมหาเสนาบดีแต่ผู้เดียวที่ปรากฏใน พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ที่ทรงไว้ซึ่งเกียรติยศได้รับพระราชทานอำนาจสิทธิขาดราชการทั้งปวงทั่วราชอาณาจักร
๓. เพื่อส่งเสริมให้เป็นแบบอย่างแก่อนุชนในการน้อมระลึกถึงรัฐบุรุษ ผู้ทรงคุณอันยิ่งใหญ่แก่ประเทศชาติ และเห็นคุณงามความดีของบุคคลผู้ที่เสียสละ อุทิศตนเพื่อชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์อย่างแท้จริง ที่ควรแก่การศึกษาและเทิดทูนต่อไป
๔. เพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมทางจิตใจ คือ การยึดมั่นในหลักธรรมของพระพุทธศาสนาให้อนุชนมีความกตัญญูกตเวทิตาต่อบุรพการี ทั้งเป็นการสร้างประเพณีอันดีงามในการเคารพบรรพชนผู้ทรงคุณงามความดีของประเทศชาติ อีกด้วย
๕. เพื่อเป็นศูนย์รวมใจของลูกสุริยะทั้งปวง ตลอดจนผู้ที่มีความสัมพันธ์นับเนื่องเป็นลูกสุริยะ ที่มีความผูกพันในสถาบันการศึกษาอันสูงส่งแห่งนี้ ได้มีอนุสาวรีย์ สมเด็จเจ้าพระยาฯ เป็นอนุสรณ์ เตือนใจ ในความเป็นน้องพี่ที่ดีต่อกัน
